Áliðnaðurinn á Íslandi eftir Kyoto

 

 

Hvaða tillögur eiga íslensk stjórnvöld að gera um meðferð áliðnaðarins í því samkomu­lagi sem við tekur eftir að Kyoto-bókunin rennur út árið 2012?

Að mínu mati ættu íslensk stjórnvöld að leita eftir samvinnu við ríki þar sem áliðnaðurinn fær orku sína að mestu eða öllu leyti úr öðrum orkulindum en eldsneyti, um þá tillögu að áliðnaðurinn sjálfur, þ.e. framleiðsla áls í álverum, sé algerlega utan losunarbókhaldsins á koltvísýringi og öðrum gróðurhúslofttegundum. Rökin fyrir því eru eftirfarandi:

Framleiðslu á hverju kg áls í nýtísku álverum fylgir losun á um 1,7 kg af gróðurhúsa­lofttegundum að CO2-ígildi. Hvert kg af áli sem notað er í bíla í stað þyngri málma sparar á hinn bóginn losun á 20 kg af CO2 yfir endingartíma hans, sem er stuttur í samanburði við meðaldvalartíma koltvísýrings í andrúmsloftinu. Þetta þýðir að ef 8,5% eða meira af hráálinu er notað í bílasmíði nægir það til að vega upp losunina frá framleiðslu alls álsins. Í reynd fer nú þegar miklu stærra hlutfall hráálsins í bílasmíði og það hlutfall fer vaxandi.

Af þessu leiðir að álframleiðsla er starfsemi sem dregur úr losun gróðurhúsa­lofttegunda í heiminum. Og það er heimslosunin ein sem skiptir máli fyrir loftslagsbreytingar. Slík framleiðsla á því ekkert erindi í það sem tekur við af Kyoto-bókuninni eftir 2012.

Um raforkuna til álvinnslunnar gegnir öðru máli. Hún er aðkeyptur framleiðsluþáttur í álvinnslu eins og önnur aðföng. Losun vegna framleiðslu hennar á því heima í arftaka Kyoto með sama hætti og losun vegna framleiðslu á öðrum aðföngum álvinnslu. Ef raforkan er framleidd úr endurnýjanlegum orkulindum eins og vatnsorku, jarðhita, vindorku o.s.frv., eða úr kjarnorku, fylgir vinnslu hennar að heita má engin losun gróðurhúsa­lofttegunda. Ef hún er framleidd úr eldsneyti á losun vegna framleiðslu rafmagnsins að teljast með í losunarbókhaldinu. En sanngjarnt sýnist að við mat á þeirri losun sé tekið tillit til þess að notkun á hluta álsins í farartæki gerir betur en að vega upp losunina sem fylgdi framleiðslu þess alls í álverinu. Jafnframt má telja eðlilegt að í sam­komu­laginu sem við tekur af Kyotobókuninni verði ákvæði þar sem ríki sem hýsir álver innan sinnar lögsögu skuldbindur sig til að krefjast af nýjum álverum þeirrar bestu vinnslutækni sem er tæknilega og efnahagslega nothæf á hverjum tíma.

Hér væri um ákvæði að ræða sem ekkert snertir Ísland sérstaklega heldur tæki til álvinnslu um allan heim.

Í þessu samhengi er við hæfi að minna á að frammistaða íslenska áliðnaðarins í að takmarka losun gróðurhúsalofttegunda frá framleiðslu sinni hefur verið frábær á umliðnum árum. Þannig hefur hann minnkað losun sína á fjölflúorkolefnum, sem eru mjög öflugar gróðurhúsalofttegundir, á kg framleidds áls, um 90% á árabilinu 1998 til 2005 samkvæmt gögnum frá Umhverfisstofnun, og heildarlosun sína á kg áls um 41% á sama tíma.

 

Athugasemdir

[Gísli Gíslason, 25.3.2008 kl. 08:35]

Flott innlegg og svo nauðsynlegt að benda á þessa þætti sem fréttamenn benda ekki á.